Πράσινα Κτήρια
Η έννοια του πράσινου κτηρίου αναφέρεται σε ένα κτήριο που έχει χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα κατά τη κατασκευή και τη λειτουργία του, δηλαδή χρησιμοποιεί λίγους εξαντλήσιμους φυσικούς πόρους και παράγει λίγους αέριους, υγρούς και στερεούς ρύπους.
Για την κατηγοριοποίηση ενός κτηρίου σαν πράσινου, μπορούν ενδεικτικά να χρησιμοποιηθούν οι ακόλουθοι δείκτες:
- Οι εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων από αυτό.
- Η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας σε αυτό.
- Η κατανάλωση νερού σε αυτό.
- Οι εκπομπές διαφόρων ρύπων από αυτό.
Καθώς σήμερα τα προβλήματα αφενός της εξάντλησης των φυσικών πόρων και αφ’ ετέρου της ρύπανσης του περιβάλλοντος οξύνονται, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η κατασκευή νέων πράσινων κτηρίων, αλλά και η ανακατασκευή παλιών με στόχο να μετατραπούν σε πράσινα.
Ιδιαίτερη σημασία αποκτά επίσης η κατανάλωση ενέργειας σε ένα κτήριο για πολλούς λόγους, καθώς μεταξύ άλλων η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και άλλων καυσίμων αυξάνεται σταδιακά. Οπως είναι γνωστό ενέργεια δαπανάται σε ένα κτήριο για τη κάλυψη των αναγκών σε φωτισμό, για τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών, για τη παραγωγή θερμού νερού χρήσης και για τη θέρμανση και τη ψύξη του χώρου. Εάν θεωρήσουμε μία κατοικία 100 τ.μ. στη Κρήτη και υπολογίσουμε τη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαίου θέρμανσης σε αυτή για διάστημα μιας σαρακονταετίας, θα διαπιστώσουμε ότι το κόστος της δαπανόμενης ενέργειας στη κατοικία τη περίοδο αυτή, υπερβαίνει τα δύο τρίτα του κόστους αγοράς της. Εάν η κατοικία αυτή βρίσκεται στη βόρειο Ελλάδα, όπου οι ανάγκες θέρμανσης είναι αρκετά περισσότερες σε σχέση με τη Κρήτη, διαπιστώνουμε ότι το κόστος της δαπανώμενης ενέργειας στη κατοικία το διάστημα αυτό της σαρακονταετίας υπερβαίνει το κόστος αγοράς της.
Συνεπώς με τις σημερινές υψηλές τιμές της ενέργειας και τις προοπτικές ανόδου τους στο μέλλον σε ποσοστό μεγαλύτερο του πληθωρισμού καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική για τον ιδιοκτήτη ή το χρήστη ενός κτηρίου η καλή ενεργειακή συμπεριφορά του, δηλαδή η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων ενέργειας για την επίτευξη ικανοποιητικού αποτελέσματος.
Η κατανάλωση ενέργειας στα κτήρια της χώρας μας και της Ε.Ε. αντιστοιχεί περίπου στο 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ η υπόλοιπη δαπανάται στη βιομηχανία, τις μεταφορές και την αγροτική οικονομία. Σήμερα με τις υπάρχουσες τεχνολογίες είναι ευκολότερο και οικονομικότερο να εξοικονομήσουμε ενέργεια στα κτίρια σε σχέση με τους άλλους τομείς και για αυτό δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα αυτό. Η κατασκευή πράσινων – οικολογικών κτηρίων απαιτεί την ύπαρξη καλά εκπαιδευμένου επιστημονικο-τεχνικού δυναμικού. Δυστυχώς στα Πολυτεχνεία και στα Τ.Ε.Ι. της χώρας και στα σχετικά τμήματα τους υπάρχουν λιγοστά μαθήματα που σχετίζονται με τη χρήση ενέργειας στα κτήρια. Ευτυχώς όμως τα τελευταία χρόνια με τη δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα σχετικά με την ενεργειακή επιθεώρηση των κτηρίων δόθηκε η ευκαιρία επιμόρφωσης σημαντικού αριθμού επιστημόνων και τεχνικών στην ενεργειακή συμπεριφορά των κτηρίων, στις νέες ενεργειακές τεχνολογίες και στις εφαρμογές τους στα κτήρια.
Τα οφέλη από τη δημιουργία πράσινων κτηρίων, είτε νέων είτε παλαιών που ανακατασκευάζονται, είναι πολλά και σημαντικά και διαχέονται σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας.
Τα περιβαλλοντικά οφέλη είναι πολλά καθώς ένα πράσινο κτήριο καταναλώνει λιγότερους φυσικούς πόρους -νερό, καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια- και παράγει λιγότερους ρύπους – αέριους λόγω της καύσης καυσίμων, υγρά λύματα και στερεά απορρίμματα. Η δυνατότητα χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αντί ορυκτών καυσίμων επιτρέπει στο κτήριο να αποβάλλει λιγότερα θερμοκηπιακά αέρια.
Τα ενεργειακά οφέλη είναι επίσης σημαντικά. Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας όπως π.χ. φυσικού αερίου και πετρελαίου που είναι εισαγόμενα καύσιμα στα κτήρια βελτιώνει το ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και αυξάνει την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκειά μας. Τα ίδια θετικά αποτελέσματα έχει και η υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων με Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή η χρήση της ηλιακής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρισμού.
Η δημιουργία πράσινων κτηρίων έχει πολλά οικονομικά οφέλη στους χρήστες τους, στη τοπική και την Εθνική οικονομία.
Για τον χρήστη ενός πράσινου κτηρίου, η μειωμένη κατανάλωση ενέργειας έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους αγοράς της απαραίτητης ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων. Ταυτόχρονα η αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη παραγωγή θερμότητος, ψύξης και ηλεκτρισμού, έχει σαν αποτέλεσμα τη χρήση τοπικών ανανεώσιμων φυσικών πόρων, ενώ ταυτόχρονα δίδει τη δυνατότητα σε τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς αυτούς να αναπτυχθούν. Καθώς ένα πράσινο κτίριο χρησιμοποιεί λιγότερα ορυκτά καύσιμα και περισσότερους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους η χώρα εισάγει λιγότερα ορυκτά καύσιμα και συνεπώς βελτιώνει το εμπορικό της ισοζύγιο. Ταυτόχρονα αφού τα πράσινα κτήρια δαπανούν περισσότερους τοπικούς ενεργειακούς πόρους και λιγότερους εισαγόμενους, αυξάνεται η ενεργειακή επάρκεια και η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, καθώς εξαρτάται πλέον λιγότερο από εισαγόμενα καύσιμα και γεωπολιτικές αστάθειες (π.χ. Αραβικές χώρες, Ουκρανία, Ρωσία) οι οποίες επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα και τις τιμές τους.
Η κατασκευή πράσινων κτηρίων συνεπάγεται επίσης πολλά κοινωνικά οφέλη που σχετίζονται με τις νέες θέσεις εργασίας οι οποίες δημιουργούνται σε τοπικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας στα κτηρια, σε συστήματα αξιοποίησης των Α.Π.Ε. για τη παραγωγή ενέργειας στα κτήρια, στη παραγωγή βιομάζας για τη χρήση της στα κτήρια κ.ά.
Οι διαθέσιμες τεχνολογίες για τη κατασκευή πράσινων κτιρίων είναι σήμερα οικονομικά αποδοτικές και τεχνικά αξιόπιστες. Ενδεικτικά αναφέρονται οι διάφορες τεχνολογίες θερμικής μόνωσης του κτηρίου, η χρήση της ηλιακής ενέργειας για τη παραγωγή θερμού νερού χρήσης, η χρήση της στερεάς βιομάζας για τη θέρμανση χώρου, η χρήση γεωθερμικών αντλιών θερμότητας για τη θέρμανση και τη ψύξη του χώρου, η χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων για τη παραγωγή ηλεκτρισμού, η χρήση συστημάτων συμπαραγωγής θερμότητος και ηλεκτρισμού (για μεγάλα κτήρια) κ.ά.
Το θεσμικό πλαίσιο για τη κατασκευή πράσινων κτηρίων έχει δημιουργηθεί πλέον μετά την έκδοση Ευρωπαϊκών οδηγιών και τη μετέπειτα εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας με αυτές. Αρχικά η Ευρωπαϊκή οδηγία 2002/91 καθιέρωσε την ενεργειακή επιθεώρηση στα κτήρια, ενώ η πιο πρόσφατη Ευρωπαϊκή οδηγία 2010/31 καθιερώνει την έννοια των κτιρίων με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση. Σύμφωνα με την οδηγία αυτή, τα κτήρια που θα κατασκευάζονται μετά το 2021 θα πρέπει να καταναλώνουν ελάχιστη ενέργεια και αυτή που θα καταναλώνεται θα προέρχεται σε σημαντικό βαθμό από ανανεώσιμες πηγές.
Με τη ψήφιση των δύο αυτών Ευρωπαϊκών οδηγιών, είναι σαφές ότι τη πρώτη εικοσαετία του 21ου αιώνα διαμορφώνεται ένα νέο θεσμικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο σταδιακά τα νέα κτηρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι πλέον πράσινα μειώνοντας την ενεργειακή τους κατανάλωση και το οικολογικό τους αποτύπωμα λόγω της χρήσης ενέργειας σε αυτά. Σαν αποτέλεσμα του νέου αυτού θεσμικού πλαισίου η Ευρωπαϊκή Ένωση και βεβαίως και η Ελλάδα σταδιακά θα μειώσουν την εξάρτησή τους από εισαγόμενους ενεργειακούς πόρους, θα αυξήσουν τη χρήση των ενδογενών ανανεώσιμων ενεργειακών τους πόρων, θα μειώσουν τις εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης της ενέργειας και σε τελική ανάλυση θα αυξήσουν την ενεργειακή τους ασφάλεια σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών αναταράξεων.
Για την κατασκευή πράσινων κτηρίων ή για την ανακατασκευή υπαρχόντων σε πράσινα κτήρια απαιτείται χρηματοδότηση των αειφορικών ενεργειακών τεχνολογιών που θα χρησιμοποιηθούν. Παρά τη μεγάλη οικονομική κρίση στη χώρα υπάρχουν σήμερα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία υποστηρίζουν τη χρήση τέτοιων τεχνολογιών και τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Επιχορήγηση της χρήσης σε διάφορα κτίρια (π.χ. ξενοδοχεία) των αειφορικών ενεργειακών τεχνολογιών (αφορά επιδότηση του αρχικού κεφαλαίου).
β) Επιχορήγηση της ενεργειακής αναβάθμισης μιας κατοικίας (πρόγραμμα εξοικονομώ).
γ) Επιχορήγηση της χρήσης φωτοβολταϊών συστημάτων για τη παραγωγή ηλεκτρισμού σε κτήρια (αφορά την εγγύηση της τιμής της πωλούμενης στο δίκτυο KWH).
δ) Δυνατότητα επενδύσεων από τρίτους (εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών) σε αειφορικά ενεργειακά συστήματα σε κτήρια.
Είναι φανερό λοιπόν ότι η κατασκευή πράσινων κτιρίων σήμερα αποτελεί μια αναγκαιότητα, αλλά και μία πρόκληση για τη χώρα μας, με πολλαπλά περιβαλλοντικά, ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τους ιδιοκτήτες/ χρήστες τους αλλά και για τη χώρα.
Πηγή: haniotika-nea.gr